Antep Mutfağı
İlk çağlara dayanan tarihiyle kadim bir şehir olan Antep mutfağı kültürü, Gaziantep’e özgü bir karakter gösterir. Gaziantep, gastronomi dalında UNESCO’nun “Yaratıcı Şehirler Ağı”na girdi.
Hititler, Mısırlılar, Medler, Asurlular, Persler , Makedonlar, Komogeneler ve daha birçok medeniyeti ağırlamış olan Gaziantep, bu medeniyetlerin kültürel çeşitliliğini mutfağına yansıtmıştır.
200’ün üzerinde yemek çeşidine sahip Gaziantep mutfağı kurutulmuş gıdalar ve baharat çeşitliliği ile de zengin bir mutfaktır. Çeşit açısından Türkiye’nin en zengin mutfağına sahip ili Gaziantep. Gaziantep mutfağı tam 291 çeşit yemek, tatlı ve içecekten oluşuyor.
Gaziantep Mutfağı’na Özgü Yemek ve Tatlılar
Çorbalar: Dövmeli alaca çorba, yoğurtlu dövme çorba, lebeniye çorbası, pirinç çorbası, şehriye çorbası, mercimek çorbası, tarhana çorbası ve işkembe çorbası.
Dolmalar, sarmalar ve doldurmalar: Karışık dolma, patlıcan dolması, biber dolması, kabak dolması, yaprak sarması, lahana sarması ve pancar sarması.
Et Yemekleri: Kellepaça, etpaçası, beyran, şıveydiz, yoğurtlu patates, kabaklama, doğrama, boranı, pirpirim aşı, alinazik, patlıcan musakka.
Hamur İşleri: lahmacun (Antep usûlü), peynirli pide, şekerli pide, yeşil zeytin böreği, peynir semseği, lor semseği, çökelek semseği, tatar böreği, şiş börek, omaç, pisi böreği ve bazı.
Kahvaltılıklar: Katmer, kaymak, muhammara, yeşil zeytin ekşilemesi, dorgambaç ve tarhana eritmesi.
Kebaplar: Kuşbaşı kebap (tike), kıyma kebabı, sarımsak kebabı, soğan kebabı, patlıcan kebabı, sebzeli kebap, ayva kebabı, yenidünya kebabı, simit kebabı, yoğurtlu kebab ve ciğer kebabı (cartlak kebabı).
Köfteler: Yuvalama, içli köfte, ekşili ufak köfte, yoğurtlu ufak köfte, arap köftesi, sini köftesi, çiğ köfte, mercimekli köfte (malhıtalı köfte), yağlı köfte, yapma ve kısır.
Pilavlar: Özbek pilavı, etli dövme, firik pilavı, iç pilavı, mercimekli pilav, havuç aşı, çağla aşı ve buğulama aşı.
Piyaz ve salatalar: Maş, fasulye salatası, loğlaz, patates salatası, yeşil zeytin piyazı, çoban salata, domates salatası, koruk salatası, patlıcan salatası ve cacık.
Tatlılar: Baklava, bülbül yuvası, fıstıklı sarma, kadayıf, lokma tatlısı, irmik helvası, aşure, zerde, sütlaç, bastık, nişe helvası, guymak, kaygana, şıllık, kerebiç, mayanalı kahke ve hedik.
Tavalar ve Kavurmalar: Saç tavası, sarımsak tavası, domates tavası, bakla tavası, fasulye tavası, et kavurması, ciğer kavurma ve et kızartması.
Zeytinyağlı Yemekler: Ötçe, bıbbıkiye, ekmek aşı, pancar kavurma ve zeytinyağlı kabak içi.
Antep Mutfağı’nda Kullanılan Malzemeler
Antep mutfağında yemeğin tadı içine konulan malzemenin kalitesinden gelir. Antep mutfağına farklılık katan malzemeler:
Antep biberi, Antep mercimeği, Antep peyniri, aşotu, cartlak, çarpana, çiğ simit, döğme, firik, göverti, haspir, keme, kuruluk, loğlaz, malhıta, maş, mayana, menengiç, meyan kökü, mugaşşer, pirpirim, sadeyağ, simit, tarhun, tüylü acur, tamatos pekmezi, yarpuz, zahter.
Antep Mutfağı’nda Kullanılan Araç Gereçler
Hacat, dolma bıçağı, dolma taşı, süzek, çirtikli sahan, çömçe, kevgir, ayran tası, ayran kaşığı, kazan, keme deleceği, sahan, satıl, guşgana, lehençe, mahra, mahsere, teşt, zırh, zom.
Gaziantep’te mekanlar değişmiş, modernleşmiş olsa da geleneksel yöntemler sürdürülmektedir. Antep mutfağını etkilen pek çok unsurdan biri de bu gelenekselliktir.
