Çerkes Mutfağı

Çerkes mutfağı; Adige, Ahbaz, İnguş, Çeçen, Oset, Dağıstanlı ve daha pek çok halkın yeme alışkanlıklarını bünyesinde barındıran zengin bir yemek kültürüdür.

Daha çok et ve süt ürünlerine dayan Çerkes mutfağında pek sebze yemeklerine rastlanmaz. Geleneksel yemekleri et, süt ve tahıldan oluşur. Yemeğe başlanmadan önce, sofra büyüğünün konuşma yapması (dua etmesi) adettendir.

Pasta

Mısır unu ya da darıdan yapılmış lapa ekmek niyetine yenir. Pasta yapılacak darıyı ona özgü tahtadan yapılmış el değirmeninden geçirirler. Darının içinden çıkan beyaz kısmı suda pişirerek pasta yaparlar. Pastaya bazen tuz katılır, bazen de katılmaz. Pasta istenilen kıvamda (katılıkta) yapılır.

Pastayı şeven adındaki kulplu demir tencerede, ateş üzerinde kızartırlar. Tencereyi, lehunç adı verilen demir zincire asarak kaynatırlar. Pastayı belağ adı verilen küçük bir kürek ile karıştırırlar.

Pasta tek ve daire şeklinde sofraya konursa, yanına şıpsı, yağda kızartılmış ve üzerine tereyağı ya da kaymak konmuş peynir, söğüş et de pastanın çukuruna konur.

Haluzz-Haluj: Yağda kızartılmış üçgen şeklindeki peynirli püf böreğidir. Haluzz-Haluj ekmek gibi yendiğinden yanında sofraya yoğurt, kaymaklı süt, tereyağı, bal veya tirit de konur. Haluj patetesli de yapılır.

Meterej: Katı hamur uzun, yuvarlak bir haldeyken üç parmak boyunda kesilir. Her parça yuvarlanarak yağda kızartılır. Sahana konularak katıklarla yenir.

Mejag: Darı unundan yapılan hamur yassı kap içinde fırında pişirilir. Sofraya baklava büyüklüğünde kesilerek getirilir. Katıklarla yenir.

Bedjın: Yulafın kabuğu çıkarılarak özü kaynatılır. Kıvama gelinceye kadar belağ ile çırpılır. Kaşıkla yenir.

Lepsi: Et suyudur. Taze et haşlanıp içine biraz tuz konur. Servis edilirken içine biraz siyah biber eklenir.

Gumilej: Darı unuyla baldan yapılan bir nevi ekmektir. Dayanıklı bir yemektir.

Söğüş: Çerkesler eti haşlama severler. Halşanmış et bazen büyük parçalar halinde kaseye konarak sofraya getirilir. Bazen de pasta parçalarının üzerine konularak getirilir.

Şipsi: Meşhur Çerkes tavuğudur. Şipsi pasta ile yenir. Ortası oyulan pastanın oyuk kısmına konur.

Değelibj: Kavurma ettir. Etler ufak pârçalara ayrıldıktan sonra kendi yağında kavrulur.

Metazz: İyice yoğrulan mayalı hamur açılır, içine çerkes peyniri, biraz da tuz konarak iki yumurta, hacminde kapatılır. Kaynar suyun içinde iyice kaynatılır.

Seheş: Sütlaçtır. Bildiğimiz şekilde yapılır. Sıcak ve soğuk yenir.

Suqu: Kuru darı unudur. Gidilen yerlerde suda pişirilerek yenir. Sıcak süt ilva edilerek de pişirilebilir. Soğuyunca üzerine kaymak ilave edilir.

Adighe kueyej: Çerkes peyniridir. İki kilo süt ateşe konur. 2-3 gün önceden kalma ekşi yoğurt suyu süt kaynama derecesine varınca yavaş yavaş kepçe ile dökülür. Süt içinde beyaz topraklar, üstünde yeşil su oluşuncaya kadar hafif ateşte kalır. Tel süzgeç ile süzülür. Şekil vermek için 1-2 defa çevrilir ve ılık iken iki tarafı tuzlanır.

Afiyet olsun.