Dereotu Nasıl Kullanılır?

Dereotu nasıl kullanılır? Dereotu nasıl temizlenir? Dereotu nasıl kesilir? Dereotlu tarifler.

Dereotu, maydanozgiller familyasından olan tek yıllık bir bitki türüdür. Tek yıllık sebzeler grubunda yer alan dereotu, hemen bütün dünya ülkelerinde üretilebilmektedir. Dereotu nasıl kullanılır? Eski çağlardan beri özellikle turşularda koruyucu ve bozulmayı önleyici etkileri nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Kuru tohumları turşu, pasta, ekmek, çorba yapımında değerlendirilmektedir. İçerdiği eterik yağlar nedeniyle aroma verici etkiye sahiptir. Ayrıca salata ve yemeklerde de iştah açıcı bir özelliğe sahiptir. Çok eski bir kültür bitkisi olan dereotunun anavatanı Güney Avrupa’dır. Diğer yandan İran ve Hindistan’da da uzun zamandır tüketildiği bilinmektedir. Dereotu 1000 yıldan beri Çin’de yapılan doğal ilaçlarda, sindirim sistemi rahatsızlıklarına karşı kullanılmaktadır.

Dereotu Nasıl Bir Bitkidir?

Kökleri ip şeklinde ve beyazımsıdır. 60-70 cm’ye kadar inen, kazık kök sistemine sahiptir. Aynı zamanda bu kazık kök üzerinde bol miktarda saçak kök yapar. Kök boğazının hemen üstünde rozet şeklinde bir gövde vardır. Gövde ince ve yuvarlak yapılı üzeri çizgilidir. Genelde 100-125 cm boy yapabilir. Gövde, şemsiye şeklindeki çiçek demeti ile son bulur.

Esas yapraklar genellikle 3-4 parçalıdır. Alt yapraklar saplı, üst yapraklar sapsızdır. Yaprak kısmı beyaz kenarlı, kısa ve ucunda iki kulakçık oluşturur. Dereotu yaprakları iğne şeklinde, etli yapıda ve parçalıdır. Yaprak sapları yuvarlak ve üzerleri çizgilidir. Hava sıcaklığının artmasına bağlı olarak çiçek sapı çıkar.

Çiçek salkımı oldukça büyüktür. Görünüşü her yana dağılmış ışınımsıdır. Çiçekleri kirli sarı renkli ve beşli yapıda olup şemsiye şeklinde dizilmişlerdir. Meyve yumurta şeklinden dar veya geniş eliptik şekle kadar değişir. Üst taraftan hafif basık, sarı kahverenginden kırmızı kahverengine kadar farklılık gösterir. Kenarları geniş ince düz ve sarımsı kanatla çevrilmiştir.

Meyve büyüklükleri çok değişiktir. Tohumlar kanatlıdır. Ufak, uzun ve yassı olan tohumların üzeri çizgili grikahverengidir. Bir gram tohumunda yaklaşık olarak 500-600 adet tohum bulunur ve canlılıklarını 2-3 yıl muhafaza ederler. Tohumlar optimum çimlenme koşullarında (20-30 °C) 7-21 günde çimlenir. Rüzgarla kolayca taşınabilirler. Gri-kahverengi olan tohumlar da dereotu bitkisinin yaprakları gibi aromatik koku içerir.

Dereotu Saksıda Nasıl Yetiştirilir?

Dereotunun siyah tohumları bulunur. Ekimi, ilkbahar ya da sonbaharda yapılabilir. Tohumları en az bir santimetre derine ekilir. Çimlenmenin daha sağlıklı olması için, toprak yüzeyi iyice bastırılır. Dereotu, 130 santimetreye kadar boylanabilir. Yeterli su verilmesi önerilir.

Dereotu, çimlenme döneminden sonra çok hassastır. Bitkiler beş, on santimetre boyuna gelinceye kadar, çok özenli bakılmalıdır. Yetiştikleri alandaki yabani otları temizlerseniz, daha kolay güçlenir ve sağlıklı olurlar.

Dereotunu güneş ışığında yetiştirin. Solan yaprakların, çiçeğin üzerinde kalmamasına dikkat edin. Dereotunu, yeniden ekmeseniz de, kendi köklerinden yeniden filizlenip gelecek yıl için büyümeye başlayacaktır.

Dereotu Nasıl Saklanır?

Dereotunu taze bir şekilde saklamak istiyorsanız plastik bir kabın içine koyun ve buzdolabında bekletin. İkinci bir yöntem ise, dereotunu temiz bir havluya ıslak bir şekilde serin. Daha sonra bunu naylon bir torbaya koyup, buzdolabında muhafaza edebilirsiniz.

Dereotu Nasıl Kullanılır?

Dereotu nasıl kullanılır diye sorulduğunda bu otu üç şekilde yenilebileceği şeklinde cevap verilebilir.

Çiçekleri

Çiçeklerden tohum elde etmek istiyorsanız çiçekleri kurutup ekebilirsiniz. Çiçekleri bir turşu kavanoza ekleyin, turşunun bozulmasını engeller. Hazırladığınız bir yemeği süslemek için kullanın, iyi bir garnitürdür. Bir salataya ekleyin, salataya güzel eşlik eder. Yapraklar bitkinin en sık kullanılan kısmıdır. Dereotu, rezene, kereviz ve havuç gibi ailesinin diğer üyeleriyle birllikte yenebilir. Salatalık, mısır, yaz kabağı ve domates gibi yazlık sebzelerle dereotu en iyi şekilde eşleşir. Balıkların yanına ilave edilebilir. Salatalarda, yemeklerde, poğaça ve çörek yapımında kullanılarak lezzet arttırılabilir. Zeytinyağlı yemeklerde, dolmalarda, sebze yemeklerinde, salatalarda, pilavlarda, cacıkta kullanılır.

Sapları

Küçük, yumuşak saplar yapraklarla birlikte doğranabilir, ancak daha kalın saplar da kullanılabilir. Sapları bir turşu kavanozuna çiçeklerle birlikte ekleyin. Garnitür olarak kullanılabilir. Izgara ya da kızarmta balıkların yanına konulabilir. Saplarına defne yaprağı gibi davranın ve çorbalara, güveçlere lezzet katmasına izin. Patates yemeği yapıyorsanız suyuna katabilirsiniz.

Tohumları

Dereotu tohumları bütün veya ezilmiş olarak kullanılabilir. Genellikle ekmek, çorbalar, sebze yemekleri ve turşularda kullanılır. Salata soslarında veya dereotu sirkesi yapmak için de kullanılabilirler. Ayrıca zeytinyağlı yemeklere de hoş bir koku ve tat verir.

Dereotu Nasıl Yenir?

Dereotu nasıl kullanılır sorusunun cevabı sebze ve etlerde saklı. İşte dereotunun kullanım biçimleri:

Patates: Her türlü patates yemeğine eklenebilir. Dereotu çok yaygın olarak patates ile eşleştirilir. Hafif bir dereotu aroması için, 1 kilo patatese 5-6 gr dereotu yeterli olur. Hangi yemekleri öneririz?

• Kremalı patates salatası ile karıştırın.
• Patates kızartması veya patates dilimleri üzerine serpin.
• Kavrulmuş patates ile pişirin.

Balık: Balıklara lezzet katar. Balık, genellikle dereotu (ve limon) ile servis edilen bir besindir. Taze limon suyunu somon üzerine serpin ve yaklaşık 25 dakika boyunca 350 °C’lik bir fırında pişirin. Somon lapa lapa ve pembe olduğunda, fırından çıkarın. Servis yapmadan önce somonu baharatlayın. Baharat karışımı şöyle: ¼ çay kaşığı sarımsak tozu, birer tutam biber ve tuz, 1 yemek kaşığı taze kıyılmış dereotu.

Kuzu Eti: Kuzu limon ve dereotu ile servis edilebilir. Kuzu etini ızgara yapın, kızartın, fırında pişirin veya barbekü yapın. Yemeği servis etmeden önce 1½ yemek kaşığı taze dereotu ve bir tutam taze limon suyu ile süsleyin.

Yumurta: Yumurtaların lezzetini ortaya çıkarın. En popüler yumurta ve dereotu kombinasyonlarından bazıları şunlardır:

• Yumurta salatası
• Omlet
• Kiş
• Baharatlı ve acılı yumurta

Yoğurt: Dereotu cacığa ilave edilebilir. Her türlü cacık tarifine lezzet katar. Orta bir salatalığı uzunlamasına ikiye kesin ve tohumları çıkarın. Salatalığı peynir rendesi ile rendeleyin. Bir kasede, salatalık, iki diş kıyılmış sarımsak, 2 yemek kaşığı zeytinyağı, 2 bardak yoğurt ve bir demet kıyılmış taze dereotunu karıştırın. Karışıma salatalıkları da ilave edin.

Dereout Çayı Nasıl Yapılır?

• 1 demet dereotunu, kısık ateşte kaynamakta olan suya atarak 1-2 dakika kaynatın.
• 8-10 dakika kadar çayı dinlenmeye bırakın.
• Çayınızı bal veya şeker ekleyerek tatlandırabilirsiniz.

Dereotu Nasıl Kesilir?

Dereotu bitkisinde tohum kafaları oluşmadan önce tüylü yaprakları mutfak makası ile kesin. Yaprakları gövdeye yakın kesin. Kirleri ve kalıntıları temizlemek için yaprakları su altında yıkayın veya bir kase soğuk suya daldırın.

Dereotu yapraklarını temiz bir mutfak bezi veya kağıt havlu ile kurulayın ve bir kesme tahtası üzerine yerleştirin. Dereotu yapraklarının ve saplarının yumuşak, tüylü kısımlarını kalın, odunsu saplardan ayırmak için bir şef bıçağı kullanın. Kalın, odunsu sapları atın.

Dereotunu kesme tahtasına koyun. Dereotunu ince dilimler halinde doğrayın. Lezzet ve kokunun salınmasını en üst düzeye çıkarmak için bıçağı hafif bir açıyla tutun.

Dereotlu Tarifler

Tavuk Salatası

Malzemeler

• 2 adet tavuk göğüs eti
• 2 adet salatalık turşusu
• 1 su bardağı süzme yoğurt
• 1 su bardağı mayonez
• 2-3 diş sarımsak
• 1 su bardağı çekilmiş ceviz içi
• 1 demet dereotu
•  ½ demet maydanoz
• Tuz, pul biber

Yapılışı

Tavuğun göğsü uygun bir tencerede üzerini örtecek kadar su ile haşlanır. Biraz soğutulduktan sonra küçük parçalara ayrılır. Salatalık turşusu küçük küpler şeklinde doğranır. Dereotu ve maydanoz yıkanıp süslemek için birkaç dal ayrıldıktan sonra kalan kısmı ince kıyılır. Cam veya porselen bir salata karıştırma kabına tavuk etleri, salatalık turşusu, kıyılmış dereotu, maydanoz, sarımsak, ceviz, yoğurt ve mayonez konulur. Tuz ve pul biber ilave edilip karıştırılır. Servis tabağına alınıp maydanoz ve dereotu yaprakları il süslenerek servise hazırlanır. İsteğe göre üzerine kırmızıbiberli yağ gezdirilebilir.

Dereotu Salatası

Malzemeler

• ½ kg dereotu
• ½ çay bardağı zeytinyağı
• 1 limon
• 2 yumurta
• ½ çay kaşığı tuz
• ½ çay kaşığı kırmızıbiber
• 5-6 dal maydanoz

Yapılışı

Dereotu ve maydanoz ayıklanır, yıkanır, yumurta katı haşlanır. Maydanozla dereotu birlikte incecik kıyılarak salata kasesine alınır. Yağ, limon suyu, tuz ve kırmızıbiber, çukur bir kasede iyice karıştırılır. Katı pişmiş yumurta doğranarak salatanın üzerine yerleştirilir. Sosuyla birlikte servis edilir.

Uskumru Dolması

Malzemeler

• 10 adet uskumru
• 40 ml zeytinyağı
• 30 g çamfıstığı
• 200 g soğan
• 20 g kuşüzümü
• 2 çorba kaşığı ince kıyılmış dereotu
• 4 çorba kaşığı ince kıyılmış taze nane
• Tuz
• Taze çekilmiş beyaz biber
•  1,5 çorba kaşığı yenibahar
• 1,5 çorba kaşığı tarçın
• 45 ml limon suyu
• Kızartma yağı
• 125 g un
• 2 adet yumurta
• 200 g galeta unu

Yapılışı

Uskumru balıklarının etlerine parmak uçlarınızla masaj yaparak balığın etini gevşetip orta kılçığını yerinden oynatınız. Orta kılçığın kuyrukla olan bağlantısını, balığın derisini yırtmadan ve zedelemeden kırarak, kılçığı kuyruktan bağımsız hâle getiriniz. Balığı solungaçların bulunduğu baş kısmından tutup, parmağınızla iç organlarını temizleyiniz. Orta kılçığın baş ile olan bağlantısını, başı gövdeden ayırmadan tıpkı kuyruğa yaptığınız gibi kırınız. Boşta kalan orta kılçığı, balığı temizlediğiniz boşluktan, yavaş ve dikkatlice çekerek çıkartınız. Artık kılçıksız kalmış olan balığı elinizle yumuşak yumuşak ovalayarak etleri dışarı alınız. Elinizde tulum gibi kalan deriyi bir kenara ayırınız. Diğer uskumruların içlerini de aynı şeklide boşaltınız.

Zeytinyağını bir tavada kızdırınız. Yağ kızınca fıstıkları atıp altın sarısı renk alıncaya kadar kızartınız. Soğanları ilave edip pembeleşinceye kadar fıstıklarla beraber kavurunuz. Balık etlerini, kuş üzümlerini, dereotunu, naneyi, tuzu, biberi, yenibaharı, tarçını ve limon suyunu ekleyiniz. Karıştırarak 3-4 dakika pişiriniz. Harcı ateşten alıp soğumaya bırakınız. Harç soğuyunca uskumru tulumlarının içini bu harçla doldurunuz. Fritayı bir fritöz veya kızartma tenceresinde 180 ºC’ye kızdırınız. Uskumru dolmalarını önce una, sonra yumurtaya ve en son olarak da galeta ununa bulayınız. Açılmamaları için gerekiyorsa paneleme işlemini tekrarlayınız. Balıkları kızartma sepetine yerleştirip derin yağda altın sarısı renk alıncaya kadar kızartınız. Uskumru dolmalarını süzdürerek yağdan alıp bir havlu kâğıt üzerine çıkarınız. Tabaklara aktarıp dereotu dalları ve yarım limon dilimleri ile servis yapınız.

Afiyet olsun.