Et ile İlgili Her Şey
Kurban bayramının yaklaştığı bu günlerde etle ilgili işinize yarayacak tüm bilgiler bu yazıda.
Kırmızı Et Türleri ve Özellikleri
Kıvırcık Eti: Koyun etleri arasında en makbul kabul edilen ettir. Kıvırcık da kendi arasında karnabat ve kıvırcık merinos olmak üzere ikiye ayrılır. Karnabatın eti pembe ve çok lezzetlidir. Merinosun eti ise esmerdir ve hafifçe kokar. Merinosun lezzetli bir et olduğu söylenemez. Kıvırcıkları diğer cinslerden ayırt edebilmek için kuyruğuna bakmalısınız. Bu hayvanların kuyrukları ince ve uzundur.
Dağlıç Eti: Koyun etleri arasında kıvırcık etinden sonra en çok tercih edilen ettir. Dağlıçlar beyaz ve kara olmak üzere ikiye ayrılırlar. Beyaz dağlıçların arasında bazen karnabatları aratmayacak kadar lezzetli olanları vardır. Kara dağlıçların eti hafif kokulu ve lezzetsizdir. Bu yüzden beyaz dağlıçlar kadar tercih edilmezler. Beyaz ve kara dağlıçları birbirinden ayırt edebilmek için kuyruklarına bakmanız gerekir. Beyaz dağlıçların kuyruklarının üstleri geniştir. Kara dağlıçların ise, beyazlara göre kuyruklarının üstleri daha ensizdir.
Karaman Eti: Koyun etleri arasında üçüncü sırada yer alır. Beyaz ve kızıl karaman olmak üzere ikiye ayrılırlar. Beyaz karaman eti az, çok beyaz dağlıça yakındır. Kara dağlıçtan çok daha lezzetlidir. Karaman etlerini sıralayacak olursak, kızıl karaman eti en son sırada yer alır. Bu türü kuyruklarıyla olduğu gibi cüsselerine bakarak da ayırt edebilirsiniz. Beyaz karamanın kuyruğu, beyaz dağlıça göre biraz daha büyüktür. Cüsse olarak da normal koyun büyüklüğündedirler. Kızıl karamanların kuyruğunun üstünde ikinci bir yumru vardır. Boyutları olarak danalarla kıyaslanabilecek büyüklüktedirler.
Kuzu Eti: Kuzu etleri süt kuzusu ve koyunlaşmış kuzu olmak üzere ikiye ayrılırlar. Süt kuzuları genelde dört – dokuz kilo arası gelirler. Ocak ayının başı gibi doğup, mart ayı gibi yenilirler. Koyunlaşmış kuzular ise; 10 – 15 kilo arası gelirler. Bu kuzular, mayıs ayı gibi doğup, kasım ayında kasaplardaki yerlerini alırlar. Kuzularda erkeklik, dişilik önemli değildir. Etleri oldukça yağlı ve lezzetlidir.
Sığır (İnek, Öküz ) Eti: Bu etler Trakya ve Erzurum yöresi olmak üzere ikiye ayrılırlar. Trakya yöresine ait etler, Erzurum yöresine göre daha yağsız fakat daha lezzetlidir. Trakya yöresinin etleri pembemsi, yağları ise, limon renginden biraz daha açık sarı renktedir. Erzurum yöresinin etleri ise, karaya çalan esmerlikte, yağlarıysa, koyu sarı renktedir. Hangi yöreye ait olursa olsun, inek eti her zaman öküz etinden daha lezzetlidir.
Manda Eti: Dişi mandaların etleri erkek mandaların etlerinden daha lezzetlidir. Dişi mandaların etleri dana etini andırır. Erkek mandaların etleri ise, sığır etine benzer. Sığır etinden daha siyah, sert ve lezzetsizdir. Sığır ve manda etini birbirinden ayırmak için yağlarına dikkat etmeniz yeterli olacaktır. Sığır etinin yağları sarı, manda etinin yağları ise, koyun eti gibi bembeyazdır.
Dana Eti: İnek ve öküzün üç aylık olanlarına süt danası, üç aylık manda yavrularına süt malağı, iki yaşına kadar olanlarına büyük dana ya da malak denir. Dana ve malakların etleri pembe ve yağlıdır. Etleri esmerleşmiş danalar pek tercih edilmez.
Besili Hayvan Nasıl Ayırt Edilir?
Kuzu, manda, koyun, sığır, dana… Cinsi ne olursa olsun bu etlerin lezzetli olabilmesi için besili olmaları gerekir. Beslenmemiş zayıf hayvanların etleri her zaman lezzetsiz olur. Bu hayvanların besili olup olmadığını anlamak için aşağıdaki özelliklere dikkat etmeniz gerekir.
Koyun Kuzu Etleri: Bu etlerin böbrekleri yağla örtülmüş, sırt ve omuz başlarının da yağlı ve pembe olması gerekir.
Sığır ve Manda Etleri: Sığır ve manda etleri ne kadar yağlı olursa, bu onların o kadar besili olduğunu gösterir. Özellikle pirzola üstünün bir – bir buçuk parmak kalınlığında yağla örtülmüş olması gerekir.
Et Kısımları çizelgesi
Her yemekte etin farklı kısımları kullanılır. Yapacağınız yemekte kullanacağınız eti daha kolay seçebilmenizi sağlayacak, et kısımlarını anlatan bir çizim hazırladık.
Et Alırken, Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?
Alacağınız etin, ızgaraya mı, mangala mı, kavurmaya mı uygun olduğunu öğrenip, pişireceğiniz yönteme göre seçim yapmalısınız. Dana ve kuzu eti alıyorsanız, parlak kırmızı renkte olmasına ve parlamasına dikkat edin. Etin yağı beyaz ya da krem renginde olmalıdır. Bu özellikler etin taze olduğunun göstergesidir. Alışveriş sırasında et alımını sona bırakmalısınız.
Kırmızı Et Nasıl Saklanır?
Aldığınız eti, uzun süre saklamanız için uygulayabileceğiniz kurallar:
- Eti kendi saldığı suda bekletmeyin.
- Etin su salmasını önlemek amacıyla, çelik ya da plastik kaplarda saklayın.
- Eti buzdolabının en soğuk bölümünde muhafaza edin.
- Eti mümkünse, bütün olarak saklayın. Parçalara ayrılmış, dilimlenmiş etin saklama süresi daha kısalır.
- Eti saklarken, yemeklik, kızartmalık gibi kullanım amaçlarına göre ayırarak, saklayın.
- Eti bir kaba koyup, saklamayacaksanız, folyo ya da yağlı kağıda sararak, saklayabilirsiniz.
- Etleri buzlukta saklıyorsanız, çözülmesi için dolaba koyun. Çözülmüş etleri de hemen tüketmelisiniz.
- Etleri saklamak için hazırladığınız paketlerde üç sıradan daha fazla et üst üste konulmamalıdır.
Etin Terbiye Edilmesi
Eti terbiye etmek için hazırlayabileceğiniz pratik bir marinat tarifi: Her bir kilo et için üç orta boy soğanı robottan geçirdikten sonra, bir tülbentin içine koyarak, suyunu yayvan bir kabın içine çıkarın. Soğan suyunu çıkardığınız kabın içine yarım bardak zeytinyağı ile beraber kekik ve defne yaprağı koyun. Etinizi bu kabın içine yatırın ve bir gün bekletin.
Et Pişirmenin Püf Noktaları
Hazırlayacağınız etin lezzetli olması ve vitaminini kaybetmeden pişmesi için uygulayabileceğiniz birkaç öneri:
- Etin yumuşaması için yavaş yavaş pişirmek gerekir. Etin içinin ve dışının aynı oranda pişmesine özen gösterilmelidir.
- Et, tavuğa göre daha uzun sürede pişer. Eti fırında pişirmek için ideal derece 180’dir.
- Et suyu kullanırken, günlük olarak tüketilmesine dikkat edilmelidir. Et suyu gününde tüketilmediğinde, lezzetinden kaybeder.
- Izgara eti servis yaparken üzerine bir parça yağ koyarak, hem lezzetini, hem de estetiğini arttırmış olursunuz.
- Eti kavururken tencerenin etrafında biriken yapışkan yağları atmayıp, bir kapta toplayın. Bunlar bol miktarda aroma içerir.
- Köftenin yumuşak olması için yoğururken içine bir yumurta sarısı ya da bir diş sarımsak koyun. Köfteyi sert tercih ediyorsanız, içine biraz kaşar peyniri rendeleyin.
İyi bayramlar.