Evde Organik Gübre Yapımı

Evsel organik atıklar ile evde organik gübre yapımı mümkün. Doğanın döngüsüne katkı sağlamak ve doğayı korumak için kendi gübrenizi üretebilirsiniz.

Gübre kompost yöntemi ile yapılır. Birden çok kompost yöntemi var, dilediğiniz birini seçerek bitkileriniz için organik gübre üretebilirsiniz. Buğday Derneği evde gübre üretimi konusunda şu bilgileri veriyor:

Solucan Kompostu

Evde solucan kompostu için orta boy iki adet kova, sineklik ve bir avuç kompost solucanına (bahçe solucanının biraz büyüğü) ihtiyaç var. “İç içe geçebilen kovalardan üstekinin alt yüzeyi ve üst kenarlarına 3-4 mmlik hava ve sıvı delikleri açarak, üstteki deliklerden sinek girmemesi için iç taraftan sineklik yerleştirebilirsiniz. Delikli olan bu üst kovanın içine bir miktar hazır kompost veya toprak, sonra solucanlarınızı ve az miktar sebze atığı atmanız yeterli.

Bunun üzerini ıslattığınız birkaç kat kese kağıdı ile örtün. Kovanın kapağını kapalı tutun ancak içindeki havanın ne çok ısınmasına ne de içindeki malzemenin çok ıslak kalmasına izin verin. Kovanın içindeki oluşan kompost, her daim nemli bir sünger ıslaklığında olmalıdır. Solucanlar ışıktan hoşlanmadığı için de kova doğrudan güneş ve ışık almamalıdır.”

Berkeley Metodu ile Kompost

Bu yöntem ile 18-21 günde kompost hazırlayabilirsiniz.  “Bir dirgen, bir branda ve karbon ve azot malzeme ile başlanır. Kullanılan malzemenin oranı 25-30 birim karbona 1 birim azot olmalıdır. Karbon olarak kese kâğıdı, saman, kuru yapraklar, kuru saz ve kuru yabani otlar, azot malzeme içinse yaş sebze atıkları, gübre, idrar, balık atıkları, yumurta kullanılabilir.

1 m2’lik alanın zeminine önce karbon malzemeden birkaç kürek dolusu serilir ki kompost yığını alttan hava alabilsin. Sonra karbon ve azot malzeme oranına dikkat edilerek üst üste katmanlar halinde serilir. Bu karışımın içine bahçenin ihtiyacına göre destekleyici kül, dolomit, kemik tozu eklenebilir.

Tüm azot ve karbon malzemeyi en az 1m3 olana kadar yığmaya ve bu hacmin dış yüzeyinin de karbonla örtülü olmasına dikkat edilir. Kendi ısısını üreten ve içten içe yanan (55-65 C°) bu kompost sürecinin başlayabilmesi için gerekli hacim 1m3’tür.

Malzemenin tamamı yığıldığında hacmin yukarısından ortasına doğru dirgenin tersiyle bir baca deliği açarak merkezin oksijen erişimi sağlanır. Kompostu yağmur ve rüzgârdan koruması için de üzerine branda örtülür.

Kendi iç dinamiğinin oluşması ve gerekli ısıya yükselmesi için 4 gün ellemeden bekletilen bu yığını 5. gün hemen yanındaki 1m2lik alana aktarır ve dışı içe, içi dışa gelecek şekilde tekrar yığar ve bunu her iki günde bir tekrarlarız. 16-18. günlerde kompost yığınında birtakım yeni bahçe böceklerinin ve solucanlarının dolaştığını görüyor ve eğer tatlı bir ıslak orman kokusu alıyorsanız kompostunuz hazır demektir.”

Soğuk Kompost

“Bu yöntem bahçıvanlara yöneliktir. Bahçenizde uygun bir köşeyi seçtikten sonra tüm çim atıkları, ince ağaç dalları, sebze atıkları ve yaprakları buraya terk edip unutabilirsiniz. Bu, tam da doğanın 6-12 ayda yaptığı sürecin aynısıdır. Eğer kompostunuzu kedi, köpek veya başka hayvanların karıştırmasını istemiyorsanız oluşturduğunuz yığının özelliğine göre bir brandayla örtebilir, bu yığınınızı bir çukura gömebilir veya yarısı toprağa gömülü ve delikli bir bidona atabilirsiniz.

Bu yöntemle yapılan kompostun içinde kalan yabani ot tohumları ölmeyeceğinden kompostla bahçenize yayılma riski vardır, ancak kompostunuzu oluştururken içine atacaklarınıza dikkat ederek istemeyen durumlarla karşılaşma riskini azaltabilirsiniz.”

** Bu tarif Buğday Derneği tarafından hazırlanmıştır.