Hıdırellez’de Ne Yapılır?
Kimilerine göre umut, kimilerine göre ise şölen… Anadolu’da uzun yıllardan beri kutlanan Hıdırellez, yazın gelişini müjdeler.
Günlerden 5 Mayıs gelmişse bir yerlerde Hıdırellez ateşi yakılıyor, adaklar adanıyor, dilekler tutuluyor ve herkes gönlünce eğlenerek yazı karşılıyor demektir. Kadim kültürlerde, bolluk ve bereket içinde geçmesi umulan yazın başlangıcı 6 mayıs olarak kabul ediliyor ve 5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece şenlik içinde kutlanıyor.
Birçok kültürde çeşitli ritüeller ile kutlanılan Hıdrellez, bir Asya geleneğidir denilebilir. Orta asya’dan Balkanlara kadar pek çok ülkede kutlanmaktadır. Şaman Türk kültüründe de yeri olan Hıdırellez’in bir gelenek olarak nesilden nesile aktarıldığı biliniyor. Mezopotamya ve Antik Anadolu uygarlıklarında da Hızırellez’in izleri görülür.
Rivayete göre; 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece Hızır ve İlyas’ın buluştuklarına ve yeryüzüne bolluk, bereket getirdiklerine inanılır. Bazılarınca Hızır ve İlyas peygamber olarak kabul edilirken, bazıları da onların birer hükümdar olduğunu düşünmektedir. Her iki inanışta da Hızır ve İlyas’ın ölümsüzlük suyunu (Ab-u Hayat) bulduklarına inanılır.
Arapça’da hazr yeşil demektir. Çorak ve kuru yerlerden “buradan Hızır geçti” manasınd, “buradan bastığı yerleri yeşillendiren genç geçmiştir” denir.
Hızır ile İlyas’ın buluşmasında Hızır ile İlyas’ın adları söylene söylene Hıdırellez şekline dönüşür. O gün bugündür böylece anılır.
Tarih boyunca kutlanıla kutlanıla günümüze kadar ulaşmıştır Hıdırellez. Eski çağlardan beri kutlanılan Hıdırellez’de çeşitli ritüeller gerçekleştirilir. Ateşten atlama, bereket aşı pişirme, Hızır ve İlyas’ın hikayelerinin anlatılması, halaylar ve dileklerle Hıdırellez kutlanır.
Hızır Kimdir?
- Kalbi temizdir.
- Uğradığı yere bereket getirir.
- Hastalara şifa verir.
- Bitkilerin yeşermesini sağlar.
- İnsanların şanslarının açılmasını sağlar.
- Uğur ve kısmet sembolüdür.
- Mucize ve keramet sahibidir.
Hıdırellez’de Ne Yapılır?
- 5 Mayıs akşamı ezandan sonra gül dallarına para asılır ya da gül ağacının dibine cüzdan bırakılır. Assılan paralar 6 Mayıs sabahı toplanır.
- Hanedeki her kişi için yedi fasulye ya da yedi nohut ekilir. Kötülüklerin bunlara gelmesi dilenirç
- 5 Mayıs’ta evlenme çağına gelmiş kişilere ev işi yaptırılmaz.
- 5 Mayıs günü oğlan evi, kız evine Hıdırellez Kurbanı, olarak süslenmiş bir koç gönderir.
- Hıdırellez günü, gün doğarkan kırlara çıkılır. Hızır’ın ayak izleri takip edilir.
- Hıdırellez günü, hiçbir yeşil dalından koparılmaz.
- Hıdrellez sabahı erken kalkmak uğurlu kabul edilir.
- Hıdırellez günü ellere ve ayaklara kına yakılır.
- Dilekler kağıda yazılarak akarsuya bırakılır.
- Hıdırellez ateşinin üstünden atlamayanın başına uğursuzluk geleceğine inanılır.
Hıdırellez’in bereketi üzerinize olsun, haneniz bolluğa ulaşsın, ömrünüz neşe bulsun. Hıdırelleziniz kutlu, mutlu olsun.