İç Mekan Bitkilerinin Bakımı

İç mekan bitkilerini bakımında sıcaklık, sulama, ışık ve toprak faktörleri önemlidir.

Uygun koşulları sağlayarak iç mekan bitkilerinizin sağlıklı şekilde büyüyüp hep yemyeşil olmalarını sağlayabilirsiniz.

Bitki Bakımı

Bir iç mekan bitki bahçesi yaratmak, taze sebze yetiştirmek için güzel bir yöntemdir. Pencere kenarınızda bitki yetiştirmek en kolay yoldur. Bitki bahçesi yaratırken, birkaç kilit noktaya dikkat etmek gerekir.

• Güneş ışığına ihtiyaç duyduğu kış ayları boyunca, bazı bitkilerinizi iç mekanınıza taşıyabilirsiniz. Bu, bitkilerinizin günde ideal olarak sekiz saat güneş ışığına maruz kalmaları anlamına gelir. Bitkilerinizin yeterli ışığa ulaşamadığının belirtileri, uzun bir gövde ve sebepsiz yere, sarararak dökülen yapraklardır.
• Eğer iç mekan bitki bahçeniz için, pencerenizden de yeterli ışığı karşılayamıyorsanız, bitkilerinizin gelişimini, özel bitki gelişim ışıklarıyla destekleyebilirsiniz. Bu özel ışıklar, sıradan ampullerden farklıdırlar, bitkinin ihtiyaç duyduğu bütün renk dalgalarında ışık yayarlar. Saksı içinde veya sarkan aydınlatma şekillerinde seçeneklerin dışında, bu özel ışıkları farklı şekillerde de konumlandırabilirsiniz. Ancak ışıkları yerleştirirken, bitkilerinize en yararlı olacak şekilde konumlanmasına özen gösterin.
• Diğer önemli noktalar, ısı ve nemdir. Bazı bitkiler için iç mekanın havası kış boyunca fazla kuru kalabilir. Bu durumda ek nemi sağlayabilmek için saksıları içi çakıl taşı ve su dolu kaplara oturtabilirsiniz. Bu kaplardaki sular buharlaşırken, bitkinin çevresindeki nem de artar. Hatta kaptaki suyu sık sık yenilemek zorunda kaldığınızı görünce şaşırabilirsiniz.
• Hastalıklar da iç mekan bitki bahçenize zarar verebilir. Dışarıdaki gibi soğuk hava olmadığı için, böcek yumurtaları iç mekanda daha rahat yaşarlar. Bu yüzden, böcekler iç mekan için daha büyük bir sorundur.
• Eğer bitkinizin çevresinde böcek görürseniz, mutfak lavabonuzda ya da derince bir kapta ılık sabunlu su yapın ve bu suyu bitkinize eliniz ile sıçratarak yayın. Eğer zorlanırsanız, fısfıslı bir şişe ile bu işlemi daha kolay yapabilirsiniz. Sabunlu su, bitkinize zarar vermeden, böceklerden kurtulmanızı sağlar. Bütün yaprakların altına bu işlemi uygulayın.

Bitkiler, iç mekanlarda sağlıklı yetişirler. En uygun yere yerleştirildikten sonra, herhangi bir ev bitkisinden daha fazla bakım istemezler.

Sıcaklık

Sıcaklık, bitkilerin büyüme ve gelişimlerindeki en önemli etkendir. Her bitkinin sıcaklık ihtiyacı farklıdır. İç mekan bitkilerinin çoğu 0 derecenin sütündeki sıcaklıklarda yetişmektedir. Soğuk ortamda ölebilirler. Yüksek sıcaklık seven bitkilerin ömrünün uzun olabilmesi için havanın nemi ve su miktarı iyi ayarlanmalıdır.

Pek çok bitki soba ve radyatör gibi ısıtıcıların yanında yaşayamaz. Çok azı bu ortamda yaşayabilir. Kış aylarında o derecenin altındaki sıcaklıklarda pencere kenarına konan bitkiler zarar görebilir. Bu durumda bitkiler daha sıcak bir yere taşınmalıdır.

Orantılı Nem ve Su

İç mekan bitkilerinin yaşayabilmesi içi nem oranı ve verilen su arasında bir denge olmalıdır. Bitkilerin terleme hızını güneş ışığı, sıcaklık, rüzgar, havadaki nem miktarı, hava basıncı ve topraktaki su miktarı etkiler. Kış aylarında sıcaklık ve ışık şiddeti düşüktür. Bu sebeple bitkilerin terleme hızı düşer ve daha az suya ihtiyaç duyarlar. Yaz ya da kış mevsiminde sıcaklığın az olduğu yerlerde bitkiler daha az suya, sıcaklığın fazla olduğu yerlerdeki bitkiler ise daha fazla suya ihtiyaç duyarlar.

Işık

İç mekanlardaki bitkilerin gelişiminde ışık çok önemlidir. Tropik kökenli bitkiler az ışığın bulunduğu ortamlara uyum sağlayabilir. Fakat çoğu bitki iyi ışık alan ortamlarda daha sağlıklı gelişim sağlar. İç mekan bitkileri gelişme dönemlerinde iyi ışık alan yerlerde, dinlenme döneminde az ışık olan yerlerde bulundurulmalıdır.

Yapay ışık, güneş ışığına benzese de onun yerini tutamaz. Eğer yapay ışık kullanılacaksa, bitkilerin gelişebilmeleri için günde yaklaşık 12-16 saat yapay ışıklandırma yapılmalıdır. Yapay ışıklandırma yaparken nem oranına dikkat edilmelidir. Saksı altına su dolu kap konulabilir.

Toprak

İç mekan bitkilerinin gelişiminde toprak seçimi önemlidir. Toprağın bitkilerin gelişimine destek olacak, besin hava ve su gibi geçirimini sağlayabilecek nitelikte olması gerekir.

Saksı Değiştirme

Saksısı değiştirilecek olan çiçeğe, 2 gün öncesinde bolca su verilmelidir. Saksıdaki çiçeğin, işaret parmağı ile orta parmağın arasına girecek şekilde gövdesinden kavranıp; diğer elin yardımıyla saksının altından tutulduktan sonra ters çevrilmesi gerekir. Böylelikle bitki, saksıdan ayrılır.

Bitki, saksıdan çıkarıldıktan sonra kökleri kontrol edilmeli, zedelenen ya da yaralanan kök varsa temizlenmelidir. Çiçeğin saksısı küçük ise, bir boy büyük saksıya yerleştirilmelidir. Yeni saksı, dikilecek çiçeğin cinsine uygun bir toprak ya da harç ile doldurulduktan sonra çiçek yerleştirilmelidir. Boş kalan yerler harç ile iyice doldurulmalıdır.

Çiçeğe, saksının altından su çıkana dek bolca can suyu verilmeli, su çekildikten sonra çökme varsa toprak ilave edilmelidir. Son aşama olarak, bir ay sonra besin maddeleri verilmeye başlanmalıdır. Saksı değişimi tercihen ilkbaharda yapılmalıdır.

Saksısı değiştirilecek bitki, saksı değiştirme işlemi yapılmadan yaklaşık bir saat önce bolca sulanır. Böylece saksı değiştirme işlemi esnasında bitkinin toprağıyla kolayca çıkarılması sağlanmış olur. Saksı değiştirilirken bitki tutulurken, eski saksısı ile birlikte baş aşağı çevrilir. Eski saksıya sertçe vurmak suretiyle, bitkinin saksıdan kurtulması sağlanır. Dikenli bitkiler kalın kağıtlarla tutulmalıdır.

Saksıdan kurtulan bitki, kökünü saran toprağı ile yeni saksısına yerleştirilir. Bitkinin altın ve yanları bitkiye uygun iyi nitelikli toprakla beslenir ve saksıda sıkıştırılır. Hasta görünümlü bitkilerin saksısı değiştirilmemelidir.

Gübreleme

Toprağın içindeki besinler zamanla azalıyor. Besi eksikliği de bitkinin sağlıklı gelişimini engeller. Bitkiler karbon ve oksijenin büyük kısmını doğrudan havadan sağlar. Toprağın azotlu, fosforlu ve potasyumlu olması önemlidir. Bunun yanı sıra kompoze gübre de kullanılabilir.

Sulama

Sulamada musluk suyu yerine, içme suyu veya filtre edilmiş su kullanın. Eğer sadece musluk suyu kullanma şansınız varsa, bu suya biraz filtre su ekleyerek kötü etkilerini azaltın.

Sulama sırasında, toprak yüzeyinin ıslanması yeterli değildir. Unutmayın, su köklere kadar ulaşmalıdır. Az su verirseniz, yüzeydeki toprağı nemlendirmekle kalır. Kökler yeterli su alamazsa, topraktaki tuz miktarı yükselir ve bu da bitkinin gelişim hızını yavaşlatır.

Saksının altındaki drenaj deliklerinden su gelene kadar sulamaya devam edin. Bunun iki faydası vardır. Suyun köklere ulaştığından emin olursunuz ve fazla miktardaki gübre yıkanmış olur. İç mekan bitkilerinin saksılarında sağlıklı bir drenaj sistemi kurun. Drenaj deliklerinden boşalan fazla suyu dökün.

Sulamadan önce, toprağın nem miktarını kontrol edin. Parmağınızla toprağa bastırın ve topraktaki nem miktarını hissedin. Eğer toprak parmağınıza yapışıyorsa, yeterince nemlidir ve sulanmaya ihtiyaç duymaz. Sulama yapmak için en ideal zaman, toprağın parmağınıza hiç yapışmadığı zamandır.