Kıbrıs’ın Bahar Bayramı Mart Dokuzu
1974 yılından önce Larnaka köylerinde kutlanan Kıbrıs’ın bahar bayramı Mart Dokuzu 1974’ten sonra yaygınlaşarak Kıbrıs’ın diğer köylerinde de kutlanmaya başlamış bir bahar bayramıdır.
Geniş bir coğrafyaya yayılmış Türkler ve Avrasya toplulukları çeşitli şekillerde baharı ve baharın gelişini kutlamaktadırlar. Baharın bayramı farklı coğrafyalarda, farklı adlarla bilinir: Nevruz, Sultan Nevruz, Mart Dokuzu, Mart Bozumu, Hızır Nebi, Hızır İlyas, Hıdrellez, Karga Töreni, Karga Bulamacı, Karga-toy, Paskalle, Yumurta Günü, Kızıl, Kırmızı, Çagan, Mesir Bayramı, Kış Tompuzu, Bahar Bayramı.
Adların farklılık göstermesinin sebebi coğrafya, iklim, doğa koşulları ve insan topluluklarının etkileşiminin sonucudur. Bahar kutlaması 21-22 Mart’ta yapılır. Kutlama şekli değişse de öz aynıdır. Kıra çıkılır, özel yemekler yapılır, doğa kutsanır ve eğlenilir.
Kıbrıs’ta Bahar Bayramı
Mart Dokuzu 1974’ten önce güneyde (Lârnaka’nın Geçitkale-Boğaziçi köyleri ile çevresinde) kutlanıyordu. 1974’teki harekattan sonra güneydeki Türkler kuzeye göç ettiler. Böylece Mart Dokuzu buralarda da yaygınlaştı.
Mart Dokuzu 1974’te önce 9 Mart’ta kutlanıyordu. 1974’ten sonra ise 9 Mart’a en yakın Pazar günü kutlanmaya başladı. Bahar bayramı genellikle 21-22 Mart tarihlerinde kutlanmaktadır. Bu tarih Miladi takvime göre 22 Mart, Rumi takvimde 9 Mart’tır.
Mart Dokuzu Kutlamaları
Mart Dokuzu kırlara çıkılarak kutlanır. Eskiden kutlamalar su kenarında toplanarak yapılırdı. Mart Dokuzu için özel yemekler ve tatlılar yapılır. Özellikle bugüne özel nor böreği yapılır. Rengarenk boyanmış yumurtlar bayramın sembollerindendir. Kutlamalarda çeşitli eğlenceler ve yarışmalar yapılır.
Mart Dokuzu 1974’te sonra da sürdürülen bir gelenek. Kutlamalar Geçitkale’nin Kuzey’inde Beşparmak Dağları üzerinde Mersinlik denen yer ile Yeniboğaziçi’nin Doğu’sunda Salamis Ormanı olarak bilinen yerde yapılmaktadır.
Leylekler ve yeni gün hoş gelmiş, baharın gelişi sevinçli, Mart Dokuzu kutlu olsun.
