Kinoa Bitkisi
Kinoa, Chenopodioideae alt familyasından olan bu bitkinin yenebilir tohumları için tarımı yapılmaktadır. Buğdaygillerden değildir, ıspanak ve pancar gibi bitkilere daha yakındır.
Amerika başta olmak üzere ABD ve Avrupa ülkelerinde yaygın olarak tüketilen bu bitki ülkemizde henüz pek bilinmemektedir. 2013 yılı Birleşmiş Milletler Tarım Örgütü tarafından “Uluslararası Kinoa Yılı” ilan edilmiştir.
Bir tahıl türüdür. Fakat tahıl olarak kabul edilmesinin yanı sıra, aynı adlı bitkinin yemişlerinden elde edilmektedir. Aminoasitleri içerir ve besin değeri oldukça yüksektir.
1-2 metreye kadar uzayan uzun ömürlü bir bitkidir. Bolivya ve Peru’da, And Dağlarının çorak yamaçlarında doğal olarak yetişmektedir. Kinoa bu bölgede MÖ 3000-5000 yılından beri yerliler tarafından yetiştirilmektedir. Bu bitki aşırı sıcak ve aşırı soğuklara dayanıksızdır. Bu sebeple en uygun iklim koşulları And Dağları’nın etekleridir. Peru ve Bolivya’da yaygın olarak üretilmektedir.
Kinoa buğday gibi çiçek açan bitkiler bölümünde sınıflandırılmıştır. Susam bitkisiyle aynı sınıftadır. Kinoa esasen kaktüsler – sukkulentler bölümünün alt bölümlerinden birinde yer alıyor.
Tropik, subtropik ve ılıman iklimlerde yetişiyor. Toprağının suyu iyi süzdüren nitelikte olması gerekir. Çok yüksek irtifada, dağ yamaçlarında yetişebilir. Olgunlaşmak için uzun bir süreye ihtiyaç duyar.
Ekimi ilkbaharda (Ekim-Kasım aylarında) yapılıyor. Bu ekim tarihi Güney Amerika için geçerlidir. Tohumları mor renklidir. Kinoa tanelerinin kabukları nohut renginde olabildiği gibi, kırmızı, mor ya da gri de olabilir. Yaz sonunda kuruyan saplar köklenip demetlenir.
Zengin protein içeriğine sahiptir. Bu sebeple NASA tarafından astronotların beslenmesinde kullanmaktadır. Kinoa; tüm aminoasitleri ayrıca A, B, C, D, E ve K vitaminlerini de içerir. Kinoa taneleri yüksek miktarda demir, kalsiyum, protein, magnezyum, çinko içerir.
