Sahur Sofrası Nasıl Hazırlanır?
Yaz aylarına denk gelen Ramazan günlerinde aç ve susuz kalmamak için sahur sofrası nasıl olmalıdır?
Yörsan Beslenme ve Diyet Uzmanı Nilüfer Hakarayan, sahurun kahvaltı öğünü gibi düşünülüp kahvaltıda yenilen tarzda yiyeceklerin tercih edilmesini ve bol miktarda sıvı tüketilmesini öneriyor.
Sahur Sofrasında Hangi Ürünler Tüketilmeli?
Sahur önemlidir, çünkü tüm gün boyunca sahurda yenen yemekler kullanılır. Protein içeriği fazla gıdalar, midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktirdikleri için tercih edilmelidir. Aynı zamanda tokluk hissi de sağlayan bu besinler, sahurda unutulmamalıdır. Yumurta, yoğurt, süt ve peynir gibi gıdalar; sahur için ideal seçimler arasındadır.
Hakarayan, sahurda börek ya da iftardan kalma yağlı yemekler tüketmenin, sindirim güçlüğüne ve mide rahatsızlığına neden olduğunu söyledi. Ramazan sırasında sahurda yenilen hamur işleri, kızartmalar vb. yiyecekler gece yatmadan önce yenilip yatıldığı için sabah kalkınca midede ağırlık, ekşime, yanma hissedilmesine neden olur.
Metobolizmamız gece yavaşladığı için gece yenilen yemeklerin vücudun yağlanmasını artıracağı unutulmamalı. Bu durumu engellemek için sahurda hiç yemek yememe yerine sütlü veya sulu çorbalar, kahvaltı türü yiyecekler tercih edilmelidir. Sahurda mideyi daha geç terk eden, kan şekerini çok hızlı değiştirmeyecek besinler tercih edilmeli. Zira protein içeriği yüksek olan besinler midenin boşalma süresini uzatarak acıkmayı geciktirir.
Her sahurda en az 60 gr. kadar peynir tüketilmelidir. Ayrıca bol sebzeyi sahurda bulundurmak gerekir. Çünkü bol sebze vitamin-mineral ihtiyacını karşılaması bakımından önem taşır. Beyaz ekmekler yerine tam buğday ekmekleri tercih edilmelidir. Hem daha tok tutarlar hem de B grubu vitaminlerce daha zengindirler. Haşlanmış yumurta da haftada 2-3 kez tüketilebilir. Yağlı yiyecekler tüm gün susama ihtiyacını arttırır. Bu nedenle yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı ve bol su içilmelidir. Sahurda en az 600–700 ml su içilmelidir.
Protein İçerikli Gıdaları Tercih Edin
Sahur menüsünde peynir çeşitleri ve yumurta protein kaynağı olarak yer almalı. Sucuk, salam ve sosis gibi şarküteri ürünleri sahur için oldukça ağır ve yağlı besinlerdir, bu nedenle tüketmemek daha yerinde olur. Ayrıca baharat içerikleri ile gün içerisinde daha fazla susamanıza neden olurlar. 2–3 dilim tam buğday ekmeği, söğüş sebzeler ve 1–2 porsiyon meyveyi de sahur sofrasına eklemeyi ihmal etmeyin. Şekerli ürünler erken saatlerde acıkmanıza neden olacağından bu besinler için olan hakkınızı akşama bırakın. Zeytin hususunda da dikkatli olun ve 5-6’dan aşırıya kaçmayın. Çünkü zeytinlerin tuz içerikleri yüksektir ve susuzluk hissinin erken uyanmasına yol açarlar. Sahur sofrasının başlangıcını ve bitişini su ile yapın.
Ramazan ayını herhangi bir sağlık problemi yaşamadan geçirmek için beslenmenizde dikkat etmeniz gerekenler hakkında Hastane Derindere Beslenme ve Diyet Uzmanı Meltem Şeniz Toksoy önerilerde bulundu.
Sahurda Su Tüketiminize Dikkat Edin
Uzun süreli açlık gibi uzun süreli susuzluk da söz konusu olduğu için bir defada çok fazla su tüketmek yerine iftar ve sahur arasında en az 2,5 litre suyu yavaş yavaş tüketmek daha doğru olacaktır. Suyun yanı sıra soda, ayran gibi içecekler de susuzluğunuzu azaltmak için alternatif olabilir. Ancak çay, kahve gibi kafein içeren sıvıları ölçülü tüketin.
Ramazan’da Susuzluk Çekmemek İçin Ne Yapmalı?
Ramazan bu sene de uzun ve sıcak günlere denk geldi. Uzun süreli yaşanacak açlık ve susuzluğun farkında olmadığınız ya da var olan sağlık problemlerinizi tetiklememesi için Hastane Derindere İç Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Ergün Kasapoğlu’ndan önerilerde bulundu.
- Çok uzun süre susuz kaldığınız için hızlıca ve çok fazla su içmek isteyebilirsiniz. Ama dikkat edin! Özellikle iftarda gereğinden fazla içilen su kusma ve ishale yol açabilir.
- Uzun süreli açlığın ardından gereğinden fazla ve hızlı yenen yemek, beraberinde hazımsızlık, karın ağrısı, bulantı ve reflüyü getirebilir.
- İftar ve sahur arası tüm besin öğelerinden az miktarda ve sık yiyin.
- İftar ve sahur arasında, en az 2 litre su tüketin.
- Su vücutta tuzla tutulduğu için zeytini ölçülü tüketin. Özellikle sahurda 4-5 zeytini aşmayın.
- Çay, kafein gibi idrar söktürücü olan içecekleri daha az tüketin. Çaydan vazgeçmem diyenlerdenseniz içtiğiniz her çay bardağının ardından mutlaka bir bardak su için.
- Kahve, çay, buzlu çay, gazlı içecekler, enerji içecekleri, hazır meyve suları yerine; su, süt, ayran, ev yapımı limonata gibi içecekleri tercih edin.
- Et yemekleri yerine sebze ağırlıklı yemekleri tercih edin.
- Tatlı yerine ölçülü olmak kaydıyla meyve yiyin. Ancak meyveler de meyve şekeri de içerdiğinden, aşırı meyve tüketiminden kaçının.
- Yatmadan 1-2 saat öncesine kadar küçük ara öğünler yapın.
- Yemek yedikten hemen sonra yatmayın. Reflü problemiyle karşılaşabilirsiniz.
- Safra kesenizde taş varsa aşırı yağlı besinlerden kaçının.
İftar ve Sahur Arasını Öğünlere Bölün
Sağlıklı beslenmeyi anlatırken 3 ana ve en az 2 ara öğün diye söylüyoruz. Toplamda 5-6 öğün tüketmemiz gerekiyor. Oruç su ve zeytinle açılabilir. Ardından çorba ve salata tüketilir ve masadan uzaklaşılır. 20 dakika gibi bir süre geçtikten sonra 2. öğünmüş gibi, ana yemek ve unlu gıdalardan oluşan yardımcı yemek tüketilmelidir. Ardından 1 -2 saat ara ile meyve, çay, kuruyemiş, sütlü tatlı yenebilir. Sahuru da kahvaltı öğünü yerine koyabilirsiniz.
Sofranızda 5 Temel Besin Grubuna Yer Açın
İftar ve sahur arası sebze-meyve, et, süt-yoğurt, ekmek-tahıl ve yağlardan oluşan 5 temel besin grubu tüketilmelidir. Sahuru kahvaltı alternatifi olarak düşünün. Daha uzun süreli tokluk için bu öğünde süt içebilirsiniz. Sahur için yumurta peynir, karpuz, kavun, domates, salatalık, açık çay, kuru meyveler ve zeytin veya fındık ceviz gibi kuruyemiş; iftarda ise salata, çorba, yoğurt, etli sebze yemekleri, ekmek, az yağlı pideler uygun birer alternatiftir.
Ramazan’da Ağız Kokusu Nasıl Önlenir?
Diş Hekimi Pertev Kökdemir, sahur ve iftarda tüketilecek maydanoz, nane, zencefil, tarçın gibi bitkilerin ağız kokusunu engelleyebileceğini söyledi.
Ramazan ayında 18 saate yakın süren orucun, ağızda kuruluğa ve ister istemez ağız kokusuna yol açtığını, bunun da tüketilecek bitkilerle önüne geçilebileceğini belirten Diş Hekimi Pertev Kökdemir, Ramazan ayında ağız kokusunu önlemek için tavsiyelerde bulundu.
İftardan veya sahurdan sonra dişler fırçalanmıyorsa gıda artıkları ağız kokusuna neden olur. Uzun süre temizlenmeyen ağızda, diş eti iltihabı başlar ve bu iltihap da kokuya neden olur. İftardan ve sahurdan sonra yemek artıklarını uzaklaştırmak için dişler mutlaka en az iki-üç dakika fırçalanmalı. Sonrasında da diş ipi ve gargara kullanılmalı.
Süt İçmek Kokuyu Azaltır
Bunun yanında ağız kokusunu engellemek için bitkilerden de yararlanılabilir. Maydanoz, nane, zencefil, dereotu, adaçayı, tarçın, yeşil çay, okaliptus, kakule, kişniş de ağız kokusuna iyi gelir. Kimi çiğ şekilde çiğnendiğinde, kimisi de çay şeklinde demlenip içildiğinde ağız kokusunun önüne geçer. Sahurda bir bardak soğuk süt içilmesi de kokuyu azaltır.
İçinde alkol olan ağız gargaraları, ağız kuruluğunu daha da arttırır. Dişleri fırçalamayıp sadece gargarayla diş üzerindeki plağı uzaklaştırmaya çalışmak son derece yanlış. Ağız kokusunu gidereyim derken daha fazla ağız kokusuna neden olunur. Oruçluyken su yutmamak şartıyla gün içinde ağzın çalkalanması da bakterileri ve ağız kokusunu azaltır.