Sarmaşık Çeşitleri – Tırmanıcı Bitkiler

Sarmaşık çeşitleri nelerdir? Sarılıcı ve tırmanıcı bitkiler arasında yer alan sarmaşıklar nasıl yetiştirilir, nasıl kullanılır?

Amerikan Sarmaşığı

Sarmaşık çeşitleri arasında yer alan Amerikan sarmaşığı dünya üzerinde Doğu Asya ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yetişen bir bitkidir. Ülkemizde de yetişen türleri bulunmaktadır.

Amerikan sarmaşığı 8–12 metre kadar boylanmaktadır. Yaz döneminde hızlı gelişen, güçlü ve tırmanıcı bitkilerdir. Yapraklar 10 cm boyunda, uzun saplı, bölmesiz veya üç yaprakçıktan oluşmaktadır. Yaprakçık oval üçgen şeklinde, kenarları kaba dişli, sivri uçlu ve her iki yüzü de parlak yeşil renklidir. Yapraklar sonbaharda parlak kırmızı veya portakal sarısı bir renk alır. Çiçekler salkım şeklinde ve sarımsı yeşil renklidir. Pek dikkat çekmeyen çiçekler mayıs-haziran aylarında açar. Meyveleri 6–8 cm çapında, küre biçiminde, üzümsü meyve şeklinde ve mavimsi siyah renktedir. Her meyve içinde 2 adet tohum bulunmaktadır.

Amerikan sarmaşığı duvarların, çit veya çardakların örtülmesinde kullanılmaktadır. Sonbaharda aldıkları parlak kırmızı veya portakal sarısı renkleri ile peyzaj alanlarının vazgeçilmez unsurlarından biridir. Renklenmeleri bol güneşli yerlerde daha etkilidir.

Orman Sarmaşığı

Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’da doğal olarak yetişen 5 türü vardır. Ülkemizde de doğal olarak yetişen türleri bulunur. Tırmanıcı ve yerde sürünücü bitkilerdir. Havai kökleri ile tırmanırlar. Sadece bir türü tırmanıcı değildir. Kışın yapraklarını dökmez. Bu özelliği ile havadaki zehirli gazları çeker.

 Her dem yeşil bitkilerdir. Yaprakları sarmal dizilmiş ve dilimlidir. Çiçekler küçük ve dikkat çekmez. Basit şemsiye şeklinde kurullar oluşturur. Salkımlar halinde bir araya gelmiştir. Meyveler küre biçiminde, 5-6 mm. boyunda, olgunlaşınca siyah renktedir. İçinde 3-5 adet tohum bulunur.

Yaprakları genelde 5-10 cm. uzunluk ve genişlikte, parlak yeşil ve hafif tüylü yüzeylidir. 3-5 arası değişen loblar takoz şeklinde ve damarları soluk renklidir. Kırışık kenarlı, yelpaze ve kalp şekilli, yonca şekilli, üç renkli ve alacalı renklileri vardır. İlginç yapraklı ve karışık çeşitleri göz alıcı vurgu oluştururlar. Kent iklimine ve endüstriyel yörelere dayanıklıdır. Evlerin ve bahçelerin bezenmesinde ve hatta toprak yüzeyinin örtülmesinde kullanılır.

İç mekân ve kaplarda yetiştirilmeleri hâlinde aydınlık veya günde 12 saat ışıklandırılmış serin mekânlarda iyi gelişme gösterir. Duvarları sardırmak için duvar diplerine 50–100 cm aralıklarla dikilmeleri yeterlidir. Kaplara yeni dikilenler ilk altı ayda gübrelenmemelidir.