Su Nasıl Arıtılır?
Su nasıl arıtılır? Çeşmeden akan suyu arıtmanız gerekiyorsa bunun için yazıdaki çeşitli yöntemlerden faydalanabilirsiniz. İşte su arıtma yöntemleri.
İçme suları genel olarak; içme, yemek yapma, temizlik gibi toplumun içme ve kullanma ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır.
İçme ve Kullanma Suyu Nasıl Olmalıdır?
Suyun kullanılacağı yere uygun olup olmadığına; suyun sertlik derecesine, pH derecesine, bulanıklığına, amonyak ve nitrat olup olmadığına bakılarak karar verilebilir.
Bulanıklık
Su renksiz kokusuz bir maddedir. İçilebilir nitelikte bir suyun renksiz olması gerektiği herkes tarafından bilinmektedir. Suyun rengi; içerisindeki endüstriyel artıklara, organik ve inorganik birtakım eriyiklere bağlıdır. Renk ve bulanıklık birbirinden farklı özelliklerdir. Su bulanık bir su ise bu durumda suyun süzülmesi, renginin ondan sonra incelenmesi gerekir. Renk, genellikle organik maddelerden gelir. Bunlar başlıca algler ve humuslardır. Suların renginin standart olarak ölçülmesini sağlayacak özel renk indeksleri ve çözeltileri geliştirilmiştir. Bulanık sular kesinlikle içilmemelidir.
Koku
Koku ve tat birbirleriyle yakından ilgili olmalarına rağmen, kokuya neden olmayan, gazlaşmayan bazı maddeler tat hissi yaratır. Suyun içerisinde yosun, ot, katran, balık vb. kokular olabilir. Halk arasında “Balçık gibi kokuyor.”, “Küf kokuyor.” gibi ifadelerle de anlatılan birtakım değişik kirlenme etkenlerine bağlı kokular olabilir. Derin tabakalardan geçerken kükürt dioksit, hidrojen sülfür gibi gazların sulara karışmasına bağlı kokular olabilir.
Ayrıca suların korunması ve saklanmasında kullanılan birtakım kapların iyi temizlenmemesine bağlı kokular da meydana gelmektedir. Bu kokular; üreyen mini canlıların yarattığı ve bunların kullandığı besin ögelerinin parçalanma ürünlerinden oluştuğu gibi birtakım sabun, deterjan kokularının da karıştığı yüzeysel su akıntılarından da meydana gelebilmektedir. Bazen de sulara karışan endüstriyel artıkların içerisinde bulunan kimyasal maddelerin yarattığı kokular da olabilir.
Kokusuna bakılacak suyun, şişenin kapağı açılırken hemen kokusuna bakmak gerekir. Kokusuna bakılacak olan su, cam kapaklı bir şişeye konur. Şişenin kapağı kapatıldıktan sonra hızlı bir biçimde şişe çalkalanır ve kapak açılırken kokusuna bakılır. Bazen da su ısıya dayanıklı bir cam erlenmayer ya da balona konur. 50 derecenin üzerinde ısıtıldıktan sonra cam kapak açılır ve eriyik haldeki gazların uçmasına bağlı olarak meydana gelen koku incelenir.
Lezzet
Suya lezzet veren içerisinde erimiş bulunan karbondioksit ve oksijen gazlarıdır. Suyun lezzeti, içerisindeki CO2 miktarı ve ısısına göre değişim gösterir. Kaynamış suyun lezzetinin iyi olmaması kaynama sırasında bu gazların uçmasına bağlıdır. Bu durumda suların kaptan kaba dökülmesiyle havalandırılması, lezzetinin yeniden gelmesini sağlayacaktır. Bazı inorganik maddeler de aşırı oranda bulunursa sulara madeni bir tat verirler. Serin sularda lezzeti bozan faktörlerin etkisi belirgin olmayabilir.
pH Değeri
pH düşüklüğü asit, yüksekliği ise baz özelliğini gösterir. Suyun pH’ı suda kalsiyum bikarbonat ve alkali tuzlar bulunursa alkali, fazla karbondioksit varsa asit reaksiyon gösterir. Suyun fazla alkali olması kokuşmanın varlığını gösterir. Asiditesi karbondioksitten başka asitlerden oluşan suların korrosif ( yakıcı)özellikleri vardır. Suyun pH’’ı nötr veya hafif alkali olmalıdır.
Su Arıtma Yöntemleri
Su nasıl arıtılır sorusunun çeşitli cevapları var. Birlikte bu cevaplara bakalım.
Su Kaynatma
Temizliğinden şüphe edilen bir suyun içilecek ve kullanılacak hale getirilmesi için en kolay yol kaynaktmaktır. Ancak kaynamış suları içmeden evvel hiç olmazsa kaptan kaba boşaltarak biraz havalandırmak gerekir.
Kaynamış ve imbikten geçirilmiş (damıtılmış) sular da çok temiz ve mikropsuzsa da böyle suların havası ve madeni bulunmadığından içimi ağırdır. Hem de hazmı güçtür. Bunlar ancak böbreklerinde taş olan kişilerin içmesi gereken sulardır.
Su Süzme
Suların temizliği için diğer bir yöntem ise süzmektir. Çeşitli süzme yolları vardır.
Büyük bir fıçı ya da küpün dibine yakın bir kısmına bir musluk takılır. İçine, musluğun biraz yukarısına ucu delikli bir taş konur. Taşın üzerine aşağıdan yukarı büyük taneli çakıl, küçük taneli çakıl, kömür ve ince kum konur. Kumun üzerine ince bir borudan veya az açılmış bir musluktan damla damla su akıtılır. Kum, kömür ve çakıl tabakalarından geçen bu suyun tortusu ve kirli maddeleri ayrılır, fıçının altındaki musluktan duru su akarsa da bu su miktoprzu değildir.
Porselen veya özel bir topraktan yapılan süzgeçler, suyu hem durultan hem de mikroplarından ayıran en iyi süzgeçlerdir. Porselenlerden yapılan Chamberland süzgeçleri bir ucu açık, diğer ucu kapalı bir boru şeklindedir. Bunlar baskılı veya baskısız olabilir.
Baskılı olanlarda porseln boru, madenden diğer bir boru içindedir, doğrudan doğruya şehrin tazyikli suyunu taşır. Maden boru ile porselen boru arasında akan su porselenin ince mesamelerinden geçerek süzülür ve temiz su borunun alt ucundan damla damla akar.
Baskısız olanlar seyahatte işe yarar. Bunlarda süzülmesi istenen su bir kaba konur. İçine süzgeç daldırılır. Süzgecin bir ucu lastik bir boru ile cam bir kaba birleştirilir. Bu da yine ikinci bir lastik boru ile daha aşağı hizada bulunan temiz suyun toplandığı başka bir kaba birleştirilir. Böylece meydana çıkan sifondan su süratle süzülür.
Su nasıl arıtılır sorusunu cevapladığımıza göre arıtılmış sularla tarifler hazırlayabiliriz.
Aromalı Su Tarifi
Meyveli Su
Malzemeler:
- Üç ölçü meyve (karpuz, kavun, vs)
- Bir ölçü su
- Şeker
- Tercihe göre limon
- Tercihe göre nane yaprakları
Hazırlanışı:
- Tercih ettiğiniz bir meyveyi üç ölçü meyveye bir ölçü su oranında blendırda karıştırın.
- İçine ağız tadınıza uygun şekilde şeker ekleyin. Tatlandırmak için limon da kullanabilirsiniz.
- Daha sonra ince delikli bir elek yardımı ile süzün.
Metabolizma Hızlandırıcı Su
Malzemeler
- 2 bardak içme suyu
- 1 tane tatlı elma
- Yarım küçük kaşık tarçın
- 2 kaşık elma sirkesi
- Birkaç damla vanilya özü
Tatlandırıcı hariç, tüm malzemeleri blender yardımı ile pürüzsüz hale getirin. Kahvaltıdan ve akşam yemeğinden yarım saat önce tüketebilirsiniz. Tüketmeden önce karıştırın ve kalanını buzdolabında saklayın.
Güne Başlama Suyu
Malzemeler
- 1 Yemek Kaşığı Elma Sirkesi
- 1 Kahve Kaşığı Bal
- 2 Adet Karanfil
- 1 Su Bardağı Sıcak Su
Elma sirkesi ve balı karıştırın. Ardından suyu bal-elma sirkesi karışımının üzerine ilave edin, karışıtırn. Bal iyice eridikten sonra içeceğin içerisine 2 tane karanfil tomurcuğu ilave edin.
Detoks Suları
Frambuaz, Elma ve Salatalık Detoksu
Malzemeler:
- 1 sürahi su,
- 100 gram frambuaz,
- 1 adet elma,
- 1 adet salatalık
- 1 adet limon
Elma ve salatalığı dilimleyerek suya atın. Üzerine frambuazı ve limon dilimlerini ekleyin. 3 saat beklettikten sonra afiyetle için. Gün boyunca susadığınızda elinizi bu içeceğe götürmeyi alışkanlık edinin.
Avokado, Salatalık, Ispanak ve Nane Detoksu
Malzemeler:
- 1 su bardağı su,
- 1 adet salatalık,
- 1 adet avokado,
- 4 yaprak ıspanak,
- 5 yaprak nane
Tüm yeşillikleri blenderdan geçirin. Suyu blenderın içine ekleyin ve tekrar karıştırın. Üzerine parçalanmış ceviz ya da badem serpin. Arzu ederseniz 1 çay kaşığı zeytinyağını üzerinde gezdirin.
Greyfurt, Lime ve Limon Detoksu
Malzemeler:
- 1 adet greyfurt,
- 1 adet lime,
- 1 limon
- 1 sürahi su
Greyfurt, lime ve limonu dilimler halinde kesin. 1 sürahi suya ekleyin. Dilerseniz nane yapraklarıyla süsleyin. 3 saat beklettikten sonra afiyetle için.
Afiyet olsun.
Su nasıl arıtılır konusu bu şekildeydi.
Kaynaklar
- Gıda Teknolojisi, Su – MEB
- Sağlığı Koruma – Prof. Dr. Müfide Küley