Un Çeşitleri ile ilgili Bilgiler

Un çeşitleri nelerdir? Un, başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. ‘Un çeşitleri nelerdir?’ sorusuna yanıt olacak tüm bilgileri sizin için derledik.

Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un, yaygın olarak o tahılın adıyla adlandırılır.

Un çeşitleri nelerdir?

Yaygın olarak kullanılan un çeşitleri şöyle: Buğday unu, Çavdar unu, Pirinç unu, Kestane unu, Nohut unu, Tang unudur. Karabuğday, soya, patates, ararot, kulkas, meşe palamudu gibi ürünlerden de un elde edilebilir.

Buğday Unu

Buğday unu en yaygın un çeşididir. Yabancı maddelerden temizlenmiş ve tavlanmış buğdayların tekniğine uygun olarak öğütülmesiyle elde edilen ürüne buğday unu denir. Buğday unları ekmeklik ve özel amaçlı olmak üzere iki gruba ayrılır. Özellikleri ekmek yapımına uygun buğdayların öğütülmesiyle elde edilen una ekmeklik un denir. Baklava, börek, bisküvi, kek, pasta, yufka, pizza, hamburger, tahıllı ekmek gibi direkt tüketilen ürünlerin unları, katkılı unlar, özel işlem görmüş unlar ve irmik altı unu gibi amaca yönelik mamullerin yapımına uygun buğday ununa, özel amaçlı un denir. Börek, pasta, kurabiye gibi hamur işleri yaparken kullanılan beyaz unlar buğdayın endosperminden elde edilir. Tam tahıl unları, tahıl tanesinin üç kısmını da (kepek, ruşeym, endosperm) içeren unlardır.

Kırmızı Buğday Unu

Buğdayın diğer tahıllara üstünlüğü çok amaçlı olarak kullanılabilmesinden kaynaklanır. Buğday ne kadar sert olursa unu o kadar çok protein içerir. Yumuşak, düşük proteinli buğdaylar kek, kurabiye ve hamur işlerinde kullanılır. Sert, yüksek proteinli buğdaylar ise ekmek yapımında tercih edilir. Yüksek proteinli (gluten) buğday ekmek yapımı için en uygun tahıldır. Gluten suyla birleştiğinde, hamurda elastik bağ dokuları oluşturarak maya gazlarının hamurun içinde hapsolmasını sağlar. Bu da yumuşak ve kabarık ekmeklerin üretilmesini sağlar.

Çavdar Unu

Çavdar zor toprak ve hava koşullarında kolayca yetişebilmesinden dolayı yaygın üretimi olan bir tahıldır. Toprak kokusu ve kendine has grimsi yeşil rengi ile değil aynı zamanda sağlığımıza sağladığı yararlar ile aranan bir gıda olma özelliği taşır. Ekmek yapımında buğdaydan sonra en çok kullanılan tahıldır. Ekmeğe çok farklı bir tat katan çavdar unu buğday unu ile birlikte kullanılır.

Arpa Unu

Arpanın en önemli tüketim alanı, hayvan yemi ve bira yapımıdır. Besin değeri itibariyle ufak farklar olsa da buğdaya çok benzer. Gluten miktarı düşük olduğundan mayalı ekmek yapımında arpa ununu buğday unu ile birlikte kullanmak gerekir.

Yulaf Unu

Bol lifli bir tahıl olan yulaf, sindirim sistemi için faydalıdır. Bol miktarda protein, lipit, lif, mineral tuzlar, vitaminleri içerir. Yulaf, marketlerde un, yulaf ezmesi, yulaf tanesi, müsli ve kahvaltı gevreği olarak tüketime sunulmuştur. Gluten miktarı düşük olduğundan mayalı ekmek yapımında buğday unu ile birlikte kullanmak gereklidir.

Mısır Unu

Mısır unu özellikle Karadeniz bölgesinde çok yaygın olarak kullanılan bir un çeşididir. Mısır unu, karbonhidrat ve nişasta bakımından zengin, protein ve vitamin bakımından ise fakirdir. Ülkemizde özellikle Karadeniz Bölgesi’nde mısır unu çok kullanılan bir un cinsidir. Gluten miktarı düşük olduğundan mayalı ekmek yapımında buğday unu ile birlikte kullanmak gereklidir.