Yaz ve Kış Gündönümü Nedir?
Kış gündönümü nedir? Yaz gündönümü nedir? Gündönümü, yılda iki kez tekrarlanan ve güneşin dünyaya en uzak mesafede olduğu andır.
Gündönümü yazın ve kışın olmak üzere yılda iki kez yaşanır. Gündönümleri, günlerin ve gecelerin kısalmaya veya uzamaya başladığı andır.
Kış Gündönümü Nedir?
Kış gündönümü, yaklaşık olarak 21 Aralık’ta yaşanır. Kış gündönümü, güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi’ne dik geldiği andır. Kuzey yarımkürede günler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar.
Kış gündönümünde bazı ülkelerde kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede yazın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bazı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir. Güney yarımkürede en uzun gündüz, Kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanır.
Kış Gündönümünde Neler Oluyor?
Kış gündönümünde Kuzey yarımkürede aşağıdaki olaylar yaşanırken, güney yarımkürede bunların tam tersi yaşanır.
- Kış mevsimi başlar.
- En uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.
- Kuzey Kutup dairesi ile Kuzey kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır.
- Yengeç dönencesinde saat 12.00’de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgesi oluşur.
- Bu tarihten sonra geceler kısalmaya gündüzler uzamaya başlar.
En Uzun Gece Ne Zaman?
21 Aralık’ta Kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanır. 23 Aralık tarihinden itibaren geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar. Türkiye’de 21 Aralık’ta en uzun gece Sinop’ta yaşanır. Tam 15 saat 6 dakika sürer. Türkiye’de en kısa gece Hatay’da yaşanır. 14 saat sürer.
Kış Gündönümü Kutlamaları
Dongzhi Festivali
Asya’nın çeşitli ülkelerinde kış gündönümünde Dongzhi Festivali kutlanır. Dongzhi kelime anlamı olarak aşırı, fazla kış anlamına gelir. Festival ying ve yang felsefesine dayanır. Pozitif enerji yaydığı düşünülür.
Uçuş Dansı
5 kişi 30 metre yüksekliğinde bir direğe tırmanırlar. Bellerinden iple direğe bağlı dört kişi direkten aşağı sarkıyormuş gibi dans ederken sonuncu kişi direğin başında durur. Elindeki müzik aletlerini çalar. Efsaneye göre bu dans tanrıları mutlu etmek için yapılır.
Yalda
İran’da kutlanan Yalda günü aileler bir araya gelir, şenlik olur, yemekler yenir. Şiirler okunur. Bir arada olmanın keyfine varılır. Kırmızı renk gözde bir tercihtir. Bu sebeple karpuz ve nar sofralarda baş köşede yerini alır.
Noel
Noel Hıristiyan mitolojisine göre kış gündönümü kutlamasıdır. Ay takvimine göre 25 Aralık’a denk gelir. Zaman içinde miladi takvime geçilince gündönümü 21 Aralık’a kaymıştır. Yine de Hıristiyanlar ilk tarihe bağlı kalmışlardır.
Yaz Gündönümü Nedir?
Kış gündönümü yanı sır yaz gündönümü de gündönümlerinden biridir. Yaz gündönümü, yaklaşık olarak 21 Haziran’da yaşanır. Yaz gündönümü, güneş ışıklarının Yengeç Dönencesi’ne yılda bir kez dik geldiği andır.
Kuzey yarıkürede en uzun gündüz yaşanır, yaz gündönümünde günler kısalmaya başlar. Güney yarıkürede en kısa gündüz yaşanır ve günler uzamaya başlar. Bu tarih bazı ülkelerde kuzey yarıkürede yazın, güney yarıkürede kışın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bazı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir.
Yaz Gündönümünde Neler Oluyor?
- Yaz mevsimi başlar.
- En uzun gün, en kısa gece yaşanır.
- Bu tarihten sonra günler kısalmaya gündüzler uzamaya başlar.
- Kuzey kutbunda güneş hiç batmaz ve 24 saat gündüz yaşanır.
- Güney kutbunda güneş hiç doğmaz ve 24 saat gece yaşanır.
- Kuzey yarımkürede, güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne 90°lik açı ile düşer.
- Kuzey yarımkürede 21 Haziran yaz mevsiminin başlangıcıdır.
- Güney yarımkürede 21 Haziran kış mevsiminin başlangıcıdır.
Gündönümleri kadim kültürlerde çeşitli ritüellerle yad edilir.
